Ontwikkeling

Hoe kunnen we dysgrafie herkennen?

Hoe kunnen we dysgrafie herkennen

© Pixabay.com

Schrijven is een manier om een gesproken taal grafisch tot uitdrukking te brengen. We gebruiken het schrift om te communiceren en het moet dan ook duidelijk leesbaar zijn. Niet alle kinderen leren probleemloos schrijven. Sommige leerlingen hebben de grootste moeite om een leesbare tekst te schrijven. Mogelijk is er sprake van een motorische schrijfstoornis oftewel dysgrafie. Belangrijk is om te vermelden dat er geen intellectuele stoornis is. Vaak zijn deze kinderen uitstekend in staat om zich mondeling te uiten en hebben ze, op zijn minst, een gemiddelde intelligentie. De schrijfstoornis komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes.

Wanneer is een kinderhandschrift dysgrafisch te noemen?

De kwaliteit is beduidend slechter dan dat van leeftijdgenootjes, maar ook het schrijftempo ligt een stuk lager in vergelijking met kinderen van dezelfde leeftijd. Hoe ziet zo´n handschrift er dan uit? De lettergrootte is verre van regelmatig. Het zijn grote letters of pietepeuterige kleine letters. Hele of halve letters missen. De letters zijn gespiegeld of hebben een eigenaardige vorm. Letters worden halverwege onderbroken of schuiven in elkaar. Spaties zijn er niet of staan op onlogische plaatsen.

Schrijf- en spellingsproblemen

De motorische schrijfstoornis kan samengaan met een verborgen dyslexie. Dyslexie is een leerstoornis waarbij het lezen (en spellen van woorden) problematisch is. Vaak laten leerlingen met dyslectische dysgrafie ook spellingsmoeilijkheden zien. Bij kinderen met verborgen dyslexie blijken de schrijf- en spellingsproblemen standvastiger te zijn dan de leesproblemen. Aangezien schrijven geen automatisch proces is voor deze kinderen, vergeten zij vaak hoe ze letters moeten maken. Ook stoeien zij met de volgorde van bepaalde letters.

Zwakke motoriek en schrijfkramp

Heeft een leerling geen aantoonbare dyslexie maar wel buitengewone moeite met schrijven en spellen? De schrijfstoornis komt ook voor zonder dat er sprake is van dyslexie. De fijne motoriek en/of spierspanning is niet optimaal. Vaak is dat zichtbaar tijdens schrijfpogingen. Denk aan een te harde potlooddruk of een slechte potloodgreep. Schrijfkramp kan optreden. Dysgrafische kinderen vinden het namelijk moeilijk om de benodigde spierspanning te reguleren. De hand verkrampt en begint te trillen. Ook kan er sprake zijn van een pijnlijke onderarm. Soms bewegen tong of voet mee tijdens het schrijven.

Potlood
© Pixabay.com

Motorische tests

Kinderen met deze schrijfproblemen hebben ook moeite met de uitvoering van motorische tests. Ze reageren te langzaam of juist te snel. De coördinatie tussen zintuigen en motoriek is niet zoals die zou moeten zijn. De oorzaak ligt in de hersenen. Mogelijk zijn bepaalde neurologische verbindingen niet volgroeid. Schrijven wordt geen volautomatisch proces zoals bij andere kinderen, maar vereist voortdurend denkwerk. Erfelijke factoren kunnen een rol spelen. Dysgrafische kinderen hebben geen geestelijke achterstand of lichamelijke handicap.

Juiste diagnose is van belang

Een dysgrafisch kind mag nooit gezien worden als dom. De geschreven tekst lijkt op het werk van een veel jonger kind maar met het intelligentieniveau is niets mis. Onbegrip van, onder andere, klasgenoten kan vervelende gevolgen hebben. Een heldere diagnose is belangrijk om de klas in te lichten en de frustraties van het kind zoveel mogelijk weg te nemen. Positieve aandacht is cruciaal. Door therapie kunnen de potloodgreep en het schrijfproces verbeterd worden. Het gebruik van een laptop kan helpen, evenals extra tijd voor schoolwerk. Ook kan er gekozen worden voor mondelinge overhoringen in plaats van schriftelijke. Ouders kunnen thuis helpen met specifieke oefeningen.

Verloop van schrijfstoornis

Naarmate de jaren verstrijken, kan de stoornis enigszins afnemen. Uit de literatuur blijkt dat dysgrafische kinderen in het begin van hun “schrijfloopbaan” een gebrekkiger handschrift vertonen dan enkele jaren later.

Geef een reactie